فیستول مقعدی یکی از انواع بیماری های عفونی مقعدی است، این بیماری در اثر عوامل مختلف و متنوعی بروز می کند. فیستول موجب بروز مجرایی بر روی پوست اطراف مقعد می شود که  کانال مقعد را به پوست اطراف مقعد متصل می کند. این مجرای عفونت ها و آلودگی های روده را به سطح پوست منتقل می کند. عامل فیستول اغلب آبسه های مقعدی است، آبسه نیز تحت تاثیر بیماری های زمینه ای و التهابی مانند سرطان روده، کرون، کولیت و … ایجاد می شود. در صورتی که آبسه درمان نشده رها شود، عفونت گسترش پیدا کرده و مجرای فیستول ایجاد می شود. برای درمان فیستول می توان از روش های متعددی استفاده نمود. این روش ها هریک کاربرد و تاثیرات مخصوص به خود را دارند. درمان خانگی فیستول تنها در برطرف نمودن عفونت بیماری و علائم آن مانند خارش و سوزش تاثیر داشته و نمی توانند علت زمینه ای بیماری را درمان نماید.

برای رهایی از این عارضه درمان فیستول با لیزر و جراحی پیشنهاد می شود. اما از آنجایی که درمان جراحی ممکن است با عوارضی مانند بی اختیاری همراه شود و مشکلات متعددی را برای بیمار فراهم می کند. امروزه کمتر از گذشته انجام آن توصیه می شود.

مهمترین درمان های خانگی که برای برطرف نمودن عفونت توصیه میشود، به این شرح است.

عسل

عسل خوراکی مفید و مغذی است. عسل یکی از معروف ترین روش های درمان خانگی فیستول مقعدی است. این خوراکی با دارا بودن خواص ضد التهابی و ضد میکروبی می توانند در برطرف نمودن عفونت و التهاب بیماری اثرگذار باشد. برای استفاده از عسل می توانید آن را در رژیم غذایی خود قرار دهید و یا مستقیما بر روی فیستول اعمال نمایید. یکی از روشهایی که گفته می شود تاثیر بیشتری دارد، مخلوط کردن مقدار مساوی از روغن زیتون و موم آب شده عسل و اعمال آن به شکل ضماد بر روی فیستول است. توجه داشته باشید باید حداقل برای مدت ۲۰ دقیقه این ضماد بر روی فیستول بماند و سپس با آب گرم و صابون شسته شود.

پونه کوهی

پونه کوهی از سبزی های معطر با خواص درمانی متعددی است. این سبزی به عنوان یک ضد التهاب نیز شناخته می شود. پونه  آنتی بیوتیک قوی و طبیعی است. از همین روی یکی از موثرترین روش های درمان خانگی فیستول به شمار می رود. برای استفاده از این سبزی می بایست مقداری از آن را به صورت دم کرده تهیه نموده و مصرف نمایید. برای تاثیر بیشتر می توانید مخلوطی از پونه کوهی و میخک را تهیه نموده و مصرف نمایید.

فیبر

یبوست را نمی توان به عنوان علتی برای فیستول معرفی کرد اما یبوست در تشدید علائم بیماری تاثیرگذار خواهد بود. برای جلوگیری از یبوست لازم است، رژیم غذایی سرشار از فیبر را امتحان کنید. فیبر در بدن قابل هضم و جذب نیست در نتیجه در روده تجمع کرده و با افزایش حجم مدفوع به درمان یبوست کمک می نماید. از خوراکی های حاوی فیبر می توانیم به انواع میوه ها و سبزیجات اشاره کنیم.

زرد چوبه

زردچوبه علاوه بر ادویه ای خوشبو می تواند به عنوان یک داروی قوی نیز کاربرد داشته باشد. زردچوبه دارای خواص ضد التهابی است و می تواند به عنوان آنتی بیوتیکی قوی کاربرد داشته باشد. برای مصرف زردچوبه می توانید هر شب یک قاشق از این ادویه را در یک قاشق شیرخشک و عسل حل نموده و میل کنید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای قوی ترین درمان خانگی فیستول است که در برطرف نمودن عفونت بیماری اثرگذار است. خواص ضد باکتری آن نیز به بهبود علائم فیستول کمک می کند. برای استفاده از روغن درخت چای توجه داشته باشید که باید از اعمال مستقیم آن بر روی زخم فیستول خودداری کنید، بلکه لازم است ابتدا آن را در یک قاشق روغن زیتون حل نمایید و سپس با استفاده از گوش پاک کن آن را بر روی زخم اعمال نمایید.

از سایر راهکار ها برای درمان خانگی فیستول می توانیم به این موارد اشاره کنیم :

• ورزش و تحرک
• رعایت بهداشت مقعد
• پرهیز از شستشوی مداوم مقعد
• مصرف آب کافی 
• پرهیز از نشستن به مدت طولانی
• استفاده از لباس های مناسب، با الیاف طبیعی

بواسیر یا هموروئید نوعی از بیماری های مقعدی است. این بیماری در اثر تورم عروق و التهاب عروق مقعدی ایجاد شده و موجب گشاد شدن عروق می شود. بواسیر با علائمی مثل درد، خارش، سوزش شناخته می شود. البته احتمال خونریزی و حس کامل نبودن دفع نیز در مراحلی از این بیماری وجود دارد. علت بواسیر سبک زندگی غلط است که موجب می شود، فشار زیادی به عروق مقعدی وارد شود. به طور مثال کم تحرکی، بارداری، یبوست و …. از جمله عواملی هستند که ریسک ابتلا به این عارضه را افزایش می دهند.

انجام ورزش کگل تاثیرات بسیار بر این بیماری دارد و می تواند در پیشگیری از بیماری، درمان و مراحل بعد از عمل جراحی بواسیر موثر باشد. برای آشنایی بیشتر با این ورزش مفید مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

ورزش کگل

ورزش کگل مجموعه ای حرکات و تمرینات عضلانی برای کف لگن است. عضله اصلی که تمرینات بر روی آن انجام می شود، عضله پرینه نام دارد. این عضله در واقع حدفاصل ناحیه تناسلی و مقعد در زنان و مردان قرار دارد. در طی این ورزش انقباض و انبساط بر روی این عضله انجام می شود.

این ورزش را می توان در حالات نشسته، خوابیده و حتی ایستاده نیز انجام داد. اما برای شروع ورزش حالت دراز کش توصیه می شود، زیرا که انجام آن در این حالت راحت تر و فرد مسلط تر است. برای انجام ورزش کگل باید عضله مورد نظر را به مدت ۵ ثانیه منقبض نموده و بعد ۵ ثانیه رها کنید. این ورزش درست مانند زمانی است که می خواهید از خروج گاز و مدفوع جلوگیری کنید. تعداد تمرینات توصیه شده برای این ورزش در طول روز ۱۰ الی ۲۰ مرتبه است.

نکاتی در مورد ورزش کگل

برای انجام صحیح تر این ورزش نکات زیر را به یاد داشته باشید :

• بهترین حالت برای انجام ورزش کگل خوابیده است.

• انقباض و انبساط عضله هر دو به یک اندازه در این ورزش اهمیت دارند.

• برای انجام این ورزش نیازی به انقباض عضلات شکم و قفسه سینه نیست، برای جلوگیری از این امر می توانید بر روی شکم دراز بکشید.

• در انجام این ورزش عضلات رحم، مثانه، روده کوچک و راست روده نیز درگیر می شوند.

• برای نتیجه گیری از این ورزش باید آن را حداقل ۳ الی ۶ هفته به طور مداوم تکرار نمایید.

• انجام این ورزش برای درمان شقاق توصیه نمی شود، زیرا احتمال تشدید بیماری وجود دارد.

فواید ورزش کگل

انجام این ورزش تاثیرات بسیاری بر بدن داشته و می تواند برای انواع بیماری ها مفید باشد، برخی از مهمترین مزیت های این ورزش به این شرح است :

• درمان بی اختیاری مدفوع

• پیشگیری از افتادگی مثانه و مقعد

• درمان نعوظ و کنترل انزال در مردان

• درمان بی اختیاری ادراری در مردان به خصوص بعد از عمل پروستاتکتومی

• تقویت مثانه بعد از سیستکتومی

• تقویت عضلات مقعد بعد از هموروئیدکتومی

تاثیر کگل بر بواسیر یا هموروئید

ورزش کگل می تواند در تمامی مراحل این بیماری تاثیر گذار باشد. انجام این ورزش می تواند در پیشگیری از بواسیر یا هموروئید موثر باشد. کگل می تواند با افزایش گردش خون در این ناحیه به بهبود سریع تر بیماری و نیز کاهش درد بواسیر کمک نماید. همچنین انجام این ورزش در دوران بهبودی بعد از عمل هموروئیدکتومی نیز در درمان سریع تر موثر خواهد بود.

اسفنکتروتومی یکی از روش های جراحی کم تهاجمی درمان شقاق است، این روش درمانی می تواند بسته به شرایط بیمار درمانی موثر برای این بیماری باشد.شقاق یا فیشر نوعی عارضه مقعدی است که موجب بروز ترک عمیق در دیواره مقعدی می گردد. این ترک ممکن است در اثر اعمال فشار و یا با علت زمینه ای مانند تنگی دریچه مقعدی ایجاد شود. در هر حال در صورتی که شقاق با استفاده از درمان های خانگی و دارویی بهبود نیابد، لازم بسته به شرایط بیمار، پیشرفت بیماری و نظر پزشک از روش جراحی استفاده شود. هدف از انجام درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی کاهش فشار عضلانی مقعد است.  با ایجاد یک برش کوچک در عضله دریچه‌ داخلی مقعد فشار موجود در عضله را کاهش می دهند، تا گردش خون در این ناحیه افزایش پیدا کرده و زخم شقاق درمان شود. این روش جراحی تحت بیهوشی عمومی و در دو روش باز و بسته انجام میشود. این روش جراحی درد خفیف و عوارض کمی دارد. اما رعایت برخی نکات در بهبودی سریع تر و نیز اثر گذاری نتیجه درمان موثر است. برخی از نکات که لازم است بعد از جراحی اسفنکتروتومی به یاد داشته باشید، به این شرح است :

مصرف فیبر

بعد از جراحی باید از یبوست جلوگیری نمایید. زیرا یبوست موجب عبور مدفوع سفت از مقعد شده و به عضله درمان شده آسیب جدی وارد می شود. مصرف فیبرساده ترین روش برای جلوگیری و درمان یبوست است. فیبر ماده ای غیر قابل هضم در بدن است و در روده ها تجمع می کند تا با افزایش حجم مدفوع یبوست را درمان نماید. فیبر در اغلب مواد خوراکی وجود دارد ولی بیشتر در سبزیجات، میوه ها، غلات و … یافت می شود.

مصرف آب کافی

مصرف کافی آب تاثیر جدی در جلوگیری از یبوست  و نرم نمودن مدفوع دارد که مصرف آن برای افرادی که به تازگی عمل جراحی شقاق را انجام داده اند،  امری ضروری است. هر فرد باید حداقل در طول روز ۸ لیوان آب بنوشد.

پیاده روی

ورزش و پیاده روی روشی قطعی برای درمان بیماری ها به شمار می رود پیاده روی می تواند با افزایش گردش خون در ناحیه آسیب دیده و عضله اسفنکتر به درمان بیماری کمک نماید. از انجام ورزش های سنگین بپرهیزید زیرا که احتمال دارد،  شقاق مجدداً عود نماید.

مصرف دارو

داروها مصرفی شما در دوره نقاهت پس از بیماری باید با مشورت پزشک باشد. همچنین مصرف داروی آنتی بیوتیک و مسکن، برای جلوگیری از درد و عفونتامری ضروری است. اما در صورتی که درد شدیدی دارید و یا احساس می کنید، زخم جراحی در حال عفونت است، لازم با پزشک مشورت کنید. احتمال باز شدن زخم وجود ندارد،  اما اگر به چنین موضوعی شک دارید آن را با پزشک در میان بگذارید.

علائم هشدار دهنده

در صورت بروز هر یک از این علائم هشدار دهنده با پزشک خود مشورت نمایید.

• درد ناگهانی در قفسه سینه، شکم و تنگی نفس یا سرفه خونی؛
• تورم پا
• خونریزی مقعدی شدید؛
• متورم شدن و یا سرخی مقعد
• بالا رفتن درجه حرارت بدن
• درد مقعد که با مصرف مسکن بهبود نیابد.

سایر نکات ضروری برای دوره نقاهت پس از درمان شقاق به این شرح است:

• مصرف مکمل در صورت برطرف نشدن یبوست با فیبر و آب کافی
• رعایت بهداشت مقعد
• خواب و استراحت کافی
• استفاده از لباس های مناسب و اجتناب از لباس های تنگ با الیاف غیر طبیعی
• احتمال بروز بی اختیاری گاز و مدفوع وجود دارد، نگران نباشید زیرا پس از مدتی برطرف خواهد شد.
• مدت زمان دوره نقاهت پس اسفنکتروتومی در افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی این زمان در حدود ۱ الی ۲ هفته برای بازگشت به زندگی روزمرهو در ۶ هفته برای بهبود کامل تعیین شده است.